ਭਾਈ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ (ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ) ਦਾ ਸਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ

ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਨਾ ਜਨਮ 1649 ਈ. ਨੂੰ ਭਾਈ ਸਦਾ ਨੰਦ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰੇਮੋ ਜੀ ਕੁੱਖੋ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਜੈਤਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਆਪ ਜੀ ਇਕ ਜਬਰਦਸਤ ਜਰਨੈਲ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਹਜੂਰੀ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿਚੋ ਇਕ ਸਨ।
ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਆਪ ਜੀ ਭਰਾਤਾ ਭਾਗ ਚੰਦ, ਸਤਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵੇਲੇ ਤੋ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਜੋ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਜੀ ਦੇ ਪੋਤਰੇ ਸਨ, ਨਾਲ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਸ ਗਿਆ। ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜੋਤੀ-ਜੋਤ ਸਮਾਏ ਉਸ ਵੇਲੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਪਾਸ ਹੀ ਸਨ। ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਨੇ ਨੋਵੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਤਿਲਕ ਲਗਾਇਆ।
ਜਦ ਨੋਵੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਤਿਲਕ-ਜੰਜੂ ਦੀ ਰੱਖਇਆ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇਣ ਲਈ ਚਲੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਨੇ ਦਸਵੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਪਾਸੋ ਕਰਵਾਈ ।
ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਕੁੱਜ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਖਬਰ ਲੇਆਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਦੀ ਲਗਾਈ। ਜਦ ਆਪ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਂਕ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਾਵਨ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਰੂਪ ਚਾਂਦਨੀ ਚੋਂਕ ਵਿਖੇ ਸੁਰਖਿਆ ਪੈਰੇ ਹੇਠ ਪਿਆ ਸੀ। ਆਪ ਜੀ ਸੁਰਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚਕਮਾ ਦੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਾਵਨ ਸੀਸ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲੈ ਆਏ। ਏਸ ਉਪਰੰਤ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਨਾਲ ਲਗਾ “ਰੰਗਰੇਟਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬੇਟਾ” ਦਾ ਵਰ ਦਿੱਤਾ।
ਏਸ ਵੇਲੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਿਵਾਸ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। 1699 ਦੀ ਵੇਸਾਖੀ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਅਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਦਾਤ ਲੈ ਕੇ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਤੋਂ ਭਾਈ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਬਣ ਗਏ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਬੀਬੀ ਰਾਜ ਕੌਰ ਪੁਤਰੀ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ ( ਪਿੰਡ ਰਿਆੜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ) ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜੇਸਤੋ ਆਪ ਦੇ ਘਰ 4 ਪੁਤਰ: : ਭਾਈ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਜੋ ਸਬ ਮੈਦਾਨੇ ਜੰਗ ਵਿਚ ਸਹੀਦ ਹੋਏ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ